هنردرمانی

خشم از احساساتی است که عرصه‌های سیاست و فرهنگ را در نوردیده و آنها را در هم تنیده است. در این مقاله، یک فیلسوف برجسته (مارتا نوسبام) ما را در واکاوی این احساس و درک خاستگاه‌ها و پی‌آمدهای آن یاری می‌کند.

هنر درمانی بیانگر شیوه های استفاده از نمادها و فعالیت های هنری برای ایجاد احساسات مثبت و مهارت ذهنی برای سازگاری مقابله بهتر با مشکلات است. کارتارسیس چیست و در هنردرمانی چه جایگاهی دارد؟ معمولا هنردرمانی را با تخلیه و پالایش روانی یا به اصطلاح "کاتارسیس" می شناسند. اگر مفهوم کاتارسیس را "پالایش روانی" و نه صرفا تخلیه هیجانات در نظر بگیریم ،فرایندی است که ضمن ابراز و برون ریزی احساسات، بهسازی و باز سازی آن را به همراه دارد؛ در واقع تعارضات و مشکلات و هیجان های بیمار به گونه ای سازنده ،تصفیه و بازیافت می شوند و مکانیزم های مفید تر و درک سالم تری پیدا می کند.

روانشناس سوئیسی ،کارل یونگ در فعالیت های درمانی خود متوجه شده بود که ماندالاها تاثیر جادویی دارند ،آشفتگی های روان را کاهش داده و در آن نظم ایجاد می کنند و اغلب تاثیراتی روی افراد می گذارند که بعدها مشخص می شود. ماندالاها به این دلیل نتیجه بخش هستند که به ذهن ناهشیار آزادی می دهند و به این ترتیب آنچه را که به زیر رفته است ، به سطح می آورند. نقش و نگارهایی مانند تخم مرغ ، گل نیلوفر ، ستاره ، خورشید ، مار ، قلعه ، شهر ،چشم و... بدون هیچ دلیل روشنی در ماندالاها قرار میگیرند ولی نشان دهنده فرایندهایی هستند که در سطوح عمیق ذهن هوشیار فرد وجود دارند. به عقیده یونگ وقتی فرد بتواند تعریف با معنایی از یک ماندالا ارائه کند ، روند درمان آغاز می شود و این یک قدم در راه رسیدن به تفرد است .

تاریخچه: ماندالا از زبان سانسکریت گرفته شده و به معنی دایره است. جدولی است هندسی مورد استفاده در ادیان بودا و هندو که به عنوان نمادی برای جهان هستی به کار می رود. اصل ماندالا از دین هندو است ولی در آیین بودا هم کاربرد زیادی پیدا کرده است. ماندالاها دایره هایی نمادین برای تمرکز خویشتن و جستجو در درون انسان هستند. مرکز دایره جدول ماندالا برای تمرکز در حین مراقبه دینی به کار می رود. اشکال متقارن هندسی ماندالا خود به خود توجه شخص را به مرکز دایره جذب می کند. البته گستره ی کاربرد ماندالا بسیار وسیع تر از آیین هایی است که گفته شد. مثلا در معماری فرهنگ های اسلامی و نقاشی های رنگین در سقف مساجد و همچنین در نقوش دیوار و سقف کلیساها طرح های ماندالا دیده می شود.