صدای زندگی معرفی آدرس و تلفن بهترین دکتر روانشناس در تهران
دوپامین ( Domapine ) یکی از سیگنال های شیمیایی است که از طریق فضای باریکی که بین آن ها قرار دارد اطلاعات را از یک نورون به نورون دیگر منتقل می کند.
هنگامی که اطلاعات از یک نورون منتشر شدند، در فضا موجود بین دو نورون (سیناپس) معلق می شوند و در مقابل نیز گیرنده هایی که در طرف دیگر قرار دارند، سیگنال را از نورون دریافت می کنند.
این فرایند به نظر خیلی ساده می آید اما هنگامی که این سیگنال ها در مغز افرایش پیدا کنند شرایط بسیار پیچیده تر می شود.
تاثیر انتشار Dopamine به جایی که از آن آزاد می شود، جایی که نورون دریافت می شود، نوع نورون ها ، نوع گیرنده ها (۵ نوع مختلف گیرنده وجود دارد) ، و نقش گیرنده ها و آزاد کننده ها، بستگی دارد.
اعتیاد به مواد مخدر و بیماری پارکینسون چه عمل مشترکی در بدن انجام می دهند؟
سطح نامناسب دوپامین. این ماده ی شیمیایی به عنوان پیام رسان بین سلول های مغز عمل می کند. Dopamine در بسیاری از رفتار های روزانه ی ما نقش مهمی دارد.
این ماده ی شیمیایی در حرکت کردن، غذا خوردن، چگونگی یادگیری و حتی اعتیاد به مواد مخدر نیز نقش دارد.
مواد شیمیایی در مغز که پیام رسانی می کنند، انتقال دهندگان عصبی نام دارند. این پیام رسان ها در فواصل بین سلول ها حرکت می کنند؛ سپس به مولکول های اتصالی که به آن ها گیرنده می گویند، وصل می شوند.
این گیرنده ها سیگنال های ارسال شده توسط انتقال دهنده های عصبی را از یک سلول به سلول دیگر مخابره می کنند.
انتقال دهنده های عصبی متفاوتی در قسمت های مختلف مغز تشکیل می شوند. دو قسمت عظیمی از مغز Domapine تولید می کنند
یکی از این بخش ها نیگرا ساب استنشا ” substantia nigra” است. نیگرا نوار باریکی است که در دو طرف مغز قرار دارد.
نیگرا در منطقه ای که میان مغز نامیده می شود واقع شده است که در نزدیکی منطقه ی ventral tegmental قرار دارد که Dopamine تولید می کند.
در مغز انسان همیشه ماده ی شیمیایی دوپامین وجود دارد. دوپامین مولکولی است که در همه ی رفتارهای خطاگونه ی انسان نقش دارد.
Dopamine نشانه ی عشق، شهوت، هوس، تحرک ، اشتیاق، میل، زنانگی و اعتیاد است
Dopamine یکی از انتقال دهنده های عصبی است که همه آن را می شناسند. Vaughn Bell نیز یک مرتبه دوپامین را مولکول کیم کارداشیان نامیده است. اما من خیلی با او موافق نیستم.
فقط می توانیم بگوییم که دوپامین یک مولکول بسیار مهم و همه کاره در بدن است. و هر روز و هر هفته مقاله های جدیدی در مورد آن منتشر می شوند که نشان از اهمیت او هستند.
دوپامین مسئول اصلی عشق و احساسات در انسانها
اما آیا علت اعتیاد و علاقه ی شدید شما به کاپ کیک، قمار، اعتیاد به الکل و روابط جنسی تان نیز دوپامین است؟
حقیقت این است که دوپامین رابطه ای با همه ی این ها دارد. اما نمی تواند دلیل اصلی آن ها باشد. دوپامین فقط یک ماده ی شیمیایی در بدن است. همین!
اما هنگامی که ما از دوپامین حرف می زنیم- بخصوص هنگامی که بحث تحرک و انگیزش، اشتیاق و شهوت در میان باشد، در حقیقت در مورد Dopamine مسیر مزولیمبیک صحبت می کنیم.
این مسیر با سلول های ناحیه ی tegmental بطنی آغاز، در ناحیه ی میانی مغز عمیق می شود و اطلاعاتش را به منطقه هایی مانند nucleus accumbens و cortex می فرستد.
افزایش ترشح دوپامین در nucleus accumbens باعث تحریک قوای جنسی، مواد مخدر و هیجان و تحرک می شود.
سیگنال دهی Dopamine در این ناحیه، در طول دوران اعتیاد به مواد مخدر تغییر پیدا می کند.
انواع مواد اعتیاد آور مانند الکل، کوکائین و هروئین باعث افزایش دوپامین در این ناحیه از مغز می شوند و بسیاری از افراد، دوپامین را به عنوان سنسور و انگیزشی برای لذت تعریف می کنند.
افزایش سطح دوپامین در مغز
اما دوپامین فقط همین نیست. در حقیقت Dopamine واکنش و بازخورد است. اگر شما یک پیپ حاوی کرک بکشید، مغز شما در واکنش به آن پیپ، در ناحیه ی nucleus accumbens شروع به افزایش تولید دوپامینکرده و مغز لذت این ماده را پیش بینی می کند. پس ترشح این هورمون می تواند بسیار پیچیده نیز باشد.
دوپامین در nucleus accumbens مغز افرادی که دچار استرس پس از سانحه شده اند، می تواند افزایش پیدا کند زیرا آن ها تجربه ی پارانویا را نیز داشته اند.
پس شما ممکن است بگویید که دوپامین در این ناحیه باعث اعتیاد یا پاداش با ترس نمی شود. در عوض این چیزی است که ما آن را برجسته و چابک می نامیم.
چابکی چیزی بیشتر از انگیزش یا یک میل ساده است. زیرا در حقیقت چیزی است که نیاز به توجه دارد.
این فرایند ممکن است قسمتی از بخش مزولیمبیک باشد که نشان دهنده ی اختلال کمبود توجه است.
اما خود Dopamine چیست؟
خود دوپامین چیزی غیر از چابکی است. Dopamine در مغز نقش های بسیار زیادی را بر عهده دارد.
مثلا در تحرک و حرکت نقش دارد و تخریب نورون های دوپامین در ناحیه ای از مغز به نام نیگرا باعث علائم بیماری پارکینسون می شود.
Dopamine همچنین در هورمون ها و مهار کردن پرولاکتین برای متوقف شدن تولید شیر در سینه ی زنان نقش مهمی ایفا می کند.
دوپامین در بازگشت در مسیر مزولیمبیک در روان و خلق و خو، و درمان بیماری هایی مانند اسکیزوفرنی – که در نتیجه ی دوپامین است نیز تاثیر دارد.
Dopamine در قشر جلوی سری در عملکرد هایی مانند توجه کردن نیز نقش دارد.
این مولکول همچنین در بدن در حالاتی مانند حالت تهوع، عملکرد کلیه ها و عملکرد قلب نیز نقش دارد
با وجود تمام این چیز های شگفت انگیزی که در مورد دوپامین گفتیم، جالب است که برخی افراد نقش این مولکول را تنها در “توجه” و “اعتیاد” خلاصه می کنند.
با تمام این چیزها، به راحتی می توان گفت که دوپامین چیست و خود را راحت کرد. شما ممکن است فکر کنید که برخی ویژگی های بیولوژیکی آن را می دانید و فقط همین ها هستند.
بعلاوه بررسی های بسیار زیادی بر روی Dopamine انجام شده اند که نشان می دهند دوپامین چیست و چه کارکرد هایی دارد تا شما را متقاعد کنند.
اما آسان پنداشتن دوپامین و یا هر ماده ی شیمیایی دیگر موجود در مغز، همان انتقال سیگنال های عصبی است.
اگر شما فکر می کنید که Dopamine محرک است پس باید تفکرتان را بالا تر ببرید. زیرا دوپامین صرفا همین نیست و اگر باعث لذت و یا برانگیختگی شود، پس ماده ی خیلی خوبی محسوب می شود.
اما اگر دوپامین را تنها ماده ای برای لذت و یا تنها برای توجه بدانیم، تفکرات اشتباه بسیاری در مورد Dopamine در ما برطرف می شوند – مانند این که دوپامین را باعث و بانی اعتیاد به مواد مخدر و یا کمبود توجه می دانیم.
ساده سازی تعریف دوپامین باعث ایجاد شکاف در آن می شود
زیرا مثلا اگر شما فکر کنید که تعریف دقیق آن را می دانید و فکر کنید که ما همه ی آن چیز هایی که وجود دارد را به شما گفته ایم، ممکن است تعجب کنید که چرا ارتباط آن با اعتیاد را برطرف نکرده ایم.
در حقیقت بیماری هایی که با Dopamine در ارتباط می باشند (و یا دیگر مواد شیمیایی در مغز) به سختی تشخیص و درمان می شوند.
با تاکید بر پیچیدگی دوپامین ممکن است برخی جنبه های ساده ی آن مانند شهوت انگیز بودنش را از یاد ببریم.
اما من فکر نمی کنم چنین باشد. پیچیدگی نحوه ی کار انتقال دهنده های عصبی بسیار جالب است.
سادگی یک تک مولکول و گیرنده هایش چیزی است که Dopamine را منعطف و نتیجه را پیچیده تر می کند و این همه ی کار دوپامین نیست.
Dopamine تنها ۵ نوع گیرنده دارد!
اما انتقال دهنده ی عصبی دیگری به نام سروتونین تاکنون به ۱۴ گیرنده ای که دارد شناخته شده است و حتی این گیرنده ها ممکن است بیشتر نیز باشند.
گیرنده های عصبی دیگر دارای گیرنده های مختلفی می باشند که در مکان های مختلفی نیز واقع شده اند و ترکیب هر کدام از آن ها نتایج مختلفی را به دنبال دارد.
نورون ها نیز بسیار متفاوت هستند و میلیون ها ترکیب ایجاد می کنند.
همه ی این ها باعث راه رفتن، صحبت کردن، غذا خوردن ، عاشق شدن، ازدواج کردن، طلاق گرفتن و حتی اعتیاد به کوکائین نیز می شوند.
هنگامی که شما این ارتباطات را در نظر می گیرید تا بتوانید این جملات را بخوانید و درک کنید،
فرایند از چشم به مغز شما شروع شده ، پردازش می شود، درک می شود و باعث می شود که انگشتان تان بتوانند صفحه را جلو ببرید.
در حقیقت همه ی این کار ها را ذهن شما انجام داده است و اگر شما برای مثال به پیتزا پپرونی فکر کنید، و در حال نوشتن باشید، ممکن است اشتباه کلمه ی پیتزا را تایپ کنید.
این پیچیدگی باعث می شود که مغز چنین اشتباهاتی کند.
بنابراین، Dopamine شاید بتواند باعث اعتیاد شود- چه اعتیاد به کاپ کیک و چه کوکائین. دوپامین باعث هوس و عشق می شود. دوپامین باعث شیر مادر می شود.
دوپامین باعث تحرک، واکنش، توجه، شناخت و … می شود.
در همه ی این فرایند ها Dopamine نقش بسیار مهمی دارد. اما صرفا این ماده باعث این ها نمی شود و ما نباید از این مولکول این توقع ها را داشته باشیم.
این به ما نشان می دهد که یک مولکول کوجک در مغز چه کار هایی می تواند انجام دهد.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.