غلبه بر فوبیا و اضطراب در کودکان در ۱۰ گام مختصر و اثربخش

وجود ترس، اضطراب و فوبیا در کودکان بسیار نرمال است. حتی بزرگسالان نیز از برخی چیزها، افراد و موقعیت‌ها می‌ترسند. بنابراین جای تعجبی نیست که کودک (شکننده و کوچک و درمانده) فوبیا داشته باشد. قبل از اینکه به سراغ روش‌های غلبه بر ترس‌ها برویم مهم است که بدانید، ترسیدن نرمال است و در بسیاری از مواقع سودمند. 

 

اگر کودک شما از چیزی ترسیده است تلاش خواهش کرد که خود را در امان نگه دارد. به عنوان مثال اگر از آتش ترسیده باشد سعی می‌کند که نزدیک آتش نرود. ترس‌ها و فوبیاها همراه با سن تکامل پیدا می‌کنند. به عنوان مثال آن چیزی که در دوره‌ی نوپایی یک کودک را می‌ترساند، ممکن است در نوجوانی باعث خنده‌اش شود. در ادامه ماهیت ترس‌ها در سنین مختلف ارائه شده است:

 

کودکان معمولاً دارای اضطراب غربیه هستند. این اضطراب معمولاً در ۶ ماهگی آغاز می‌شود یعنی زمانی که آنها افراد اطراف خود را می‌شناسند. ممکن است زمانی که در یک جمع بزرگ هستند به والدین خود بچسبند و به زمانی که یک غریبه آنها را بغل کند ممکن است به صورت غیرقابل کنترلی گریه کنند.

کودکان نوپا معمولاً اضطراب جدایی را تجربه می‌کنند. این دوره معمولاً زمانی است که کودک می‌خواهد به مهد کودک برود. در این زمان هنگامی که والدین آنها را ترک می‌کنند مضطرب و پریشان می‌شوند.

در دوره پیش‌دبستانی و ابتدایی معمولاً کودکان از چیزهای غیر واقعی می‌ترسند. داستان‌های تخیلی که ما برای آنها می‌خوانیم و آنچه در تلویزیون می‌بینند کودکان ۴ تا ۶ ساله را مفاهیمی مثل روح، زامبی، دیو و هیولا آشنا می‌کند. این مفاهیم با ترس از تاریکی ارتباط دارند. ما نیز گاهی اوقات اشتباه می‌کنیم و کودکان‌مان را می‌ترسانیم: «اگر مشق‌هایت را

قبل از شام تمام نکنی هیولا می‌یاد تو رو می‌بره». تمام این موارد به ترس از چیزهای غیرواقعی کمک می‌کند.
کودکان بزرگتر از شرایط واقعی زندگی می‌ترسند. آنها ممکن است از زورگویی، آسیب دیدن، گم شدن، تماشای تصادف، از بچه دزدی، روبرو شدن با بلایای طبیعی و غیره بترسند. کودکان بزرگتر از ۸-۷ ساله به اندازه‌ی کافی باهوش هستند که خطرهای واقعی اطراف خود را درک کنند.

 
 

چگونه در غلبه بر فوبیا به کودکان کمک کنیم؟

 

۱. ترس‌های کودکتان را بپذیرید.

شما نیاز دارید که ترس کودک خود را درک کنید. با وجود اینکه ممکن است این ترسها برای شما بسیار غیرمنطقی باشند اما نیاز دارید که به طور کامل باور کنید که ترس کودکتان برای او بسیار واقعی است. اگر کودکتان متوجه شد که شما احساس ترس او را درک نمی‌کنید درباره‌ی آن با شما صحبت نخواهد کرد. زمانی که درباره‌ی آن صحبت نکند آن ترس‌ها قوی‌تر خواهند شد.

 

۲. ترس‌های کودک را دست کم نگیرید.

اگر ترس‌های کودکتان را احمقانه یا مسخره بنامید کار زیانبخشی انجام داده‌اید. ممکن است کودک در این شرایط ترس خود را پنهان کند تا توسط شما تحقیر نشود. اما ترس باقی می‌ماند و رشد می‌کند.

 

۳. برای ترس‌ها خوارک تهیه نکنید.

اگر کودک شما از غریبه‌ها می‌ترسد نبردن او به مهمانی کار درستی نیست. این کار باورهای کودک را در مورد اینکه خطر، واقعی است و باید از غریبه‌ها بترسد را تقویت می‌کند.

 

۴. با کودک حرف بزنید.

اگر کودک خود بخواهید که ترسش را برای شما توضیح دهد. چرا می‌ترسد؟ زمانی که می‌ترسد چه احساسی دارد؟ هنگامی که او برای شما توضیح می‌دهد با او همدلی کنید. به او بگویید زمانی که شما هم بچه بودید از این چیزها ترس داشتید. باید بتوانید به صورت باز درباره ترس‌های او صحبت کنید و از میزان وحشتناکی ترس‌های او بکاهید.

 

۵. پیام‌های درست بدهید.

پیام‌هایی مانند «نترس» یا «ببین دوستت نمی‌ترسد» یا «مثل بچه‌ها رفتار نکن» پیام‌های اشتباهی هستند. اگر این پیام‌ها را بدهید کودکتان احساس شرمندگی می‌کند و دیگر ترس‌هایش را با شما در میان نمی‌گذارد. به او بگویید که اشکالی ندارد که از چیزی بترسد. به او بگویید که می‌فهمید چه حسی دارد. به او اطمینان بدهید که هر زمانی که بخواهد می‌تواند درباره ترس‌هایش با شما صحبت کند.

 

۶. آنها را مجبور نکنید که با ترس‌هایشان روبرو شوند.

قبلا گفتیم که برای ترس‌ها خوراک تهیه نکنید. کار اشتباه دیگر این است که کودک را مجبور کنید با چیزی که می‌ترسد روبرو شود. این کار خیلی اشتباه است. به کودک زمان بدهید تا بتواند با ترس‌هایش مبارزه کند.

 

۷. یک الگوی شجاع باشید.

کودکتان با تماشا کردن شما یاد می‌گیرد. اگر او واکنش‌های ترس شما را ببیند آنها را یاد می‌گیرد. اگر شما شجاع باشید کودکتان نیز شجاع خواهد شد.

 

۸. به او کمک کنید فرق بین واقعی و غیرواقعی را بفهمد.

به طور واضح برای کودک خود توضیح دهید که نیازی نیست از چیزهای خیالی بترسد. توضیح دهید که دیوها و هیولاها فقط در تلویزیون وجود دارند نه در زیر تخت.

 

۹. تکنیک‌های مقابله‌ای را به او آموزش دهید.

به او یاد بدهید که جملات مثبت را تکرار کند: «من می‌توانم آن را انجام دهم». تکنیک‌های ریلکسیشن مانند تمرین‌های تنفسی و تکنیک‌های تصویرسازی که کودک در آنها چیزهای خوب و مثبت را تصور می‌کند تکنیک‌های خوبی هستند. تکنیکهای ریلکسیشن برای غلبه بر فوبیا در بزرگسالان نیز به کار می‌رود.

 

۱۰. به او اطمینان دهید که او را دوست دارید و از او مراقبت می‌کنید.

آنچه در تمام این نکات و تکنیک‌ها اهیمت دارد این است که کودک مطمئن باشد که او را دوست دارید و از او مراقبت می‌کند. به طور مرتب به او بگویید که از او مراقبت خواهید کرد.